خنده سالم

ماه مبارک رمضان بر همعه گان مبارک باد

خنده سالم

ماه مبارک رمضان بر همعه گان مبارک باد

ماه رمضان

" رمضان " در لغت از ریشه " الرمض " به معنای شدت خورشید و سوزاندن می باشد، و به زمین دارای سنگریزه داغ و سنگی که پای دوندگان را میسوزاند؛ گفته میشود . همچنین "رمض" ابر و بارانی است که در آخر تابستان و اول پائیز ببارد. در معنی " الرمض " سوخته ش دن پای از گرمی زمین نیز گفته میشود.

وفتی از پیامبر اسلام (ص) درباره علت نامگذاری این ماه به "رمضان" پرسیدند؛ فرمود: " این ماه ، رمضان نامیده شد زیرا این ماه، گناهان بندگان خدا را میسوزاند. کنزالعمال ؛ خ 23688 .

کلمه رمضان بنا به تعبیری از پیامبر اسلام (ص) نامی از نامهای خداست . به همین خاطر تأکید فرمود که " نگوئید رمضان؛ زیرا رمضان نامی از نامهای خدای متعال است؛ بگوئید: ماه رمضان . کنزالعمال ؛ خ23743 .

ماه رمضان ، ماه روزه داری :

قرآن کریم در آیه 183 سوره بقره تصریح دارد که، روزه در ماه رمضان بر مسلمانان واجب شده است چنانچه بر امتهای قبل نیز واجب بوده است. علامه طباطبائی در تفسیر المیزان ذیل آیه مذکور؛ وجوب روزه بر امتهای قبل را در حد رعایت اصل روزه می داند و معتقد است که کیفیت روزه آنها با روزه ماه رمضان مسلمانان ؛ کاملآ متفاوت بوده است. از امام صادق (ع) در تفسیر آیه مذکور نقل شده است که آن حضرت فرمود : " روزه در ادیان قبل از اسلام فقط بر پیامبران آنها واجب بوده است " .

ماه رمضان ، نزول ملائکه در شبهای قدر :

اگر چه بر اساس آیات قرآن تصریح شده است که نزول فرشتگان الهی به زمین در مواقع مختلفی صورت می پذیرد، ولی اختصاص نزول ملائکه به شب های قدر ماه رمضان ، از ویژگی های منحصر به فرد این ماه ذکر شده است. آیه 4 سوره قدر می فرماید : "ملائکه به اجازه خداوند در این شب - شب قدر- به زمین فرود می آیند" .

ماه رمضان تنها ماهی که به آن سلام داده می شود :

در منابع اسلامی دیده می شود که در میان ماه های قمری تنها ماهی که به خاطر بزرگداشت و اهمیتش ، به آن سلام شده است ، ماه رمضان می باشد . امام زین العابدین (ع) در دعای 45 صحیفه سجادیه به این ماه چنین سلام می کند: "سلام بر ماه رمضان ، همنشینی که وقتی هست قدر و منزلتش گرامی است و اگر پنهان شود ، نبودنش درد آور است و محل امیدی که جدائی از آن رنج و سختی است . سلام بر تو همدلی که وقتی آمد خوشحالمان کرد و هنگامی که رفت غمنامک و دردناک بود. سلام بر تو همسایه ای که دلها به واسطه تو آرام شد و گناهان در آن کم شد .... مفصل این دعا را در صحیفه سجادیه بخوانید.

ماه رمضان، با نامهای گوناگون :

- شهر الله : ماه خدا .

- شهر الصیام : ماه روزه داری .

- شهر الاسلام : ماه اسلام .

- شهر الطهور : ماه پاکی .

- شهر التمحیص : ماه تصفیه سازی دوباره .

- شهر القیام : ماه قیام به نماز .

- شهر الله الاکبر : ماه خدای بزرگ .

- عید الاولیاء : عید دوستان خدا .

- اکرم مصحوب من الاوقات : گرانترین وقتهایی که همراه بوده است .

- خیر شهر فی الایام و الساعات : بهترین ماه در بین روزها و ساعتها .

- شهر قربت فیه الآمال : ماهی که در آن آرزوها به تحقق نزدیک میشود .

- سید الشهور : سرور ماه ها .

- شهر مبارک : ماه با برکت .

- شهر العتق : ماه آزادی از آتش .

- شهر عظیم : ماه با عظمت .

ماه رمضان ، ماه مهمانی خدا :

در فرهنگ اسلامی لفظ میهمانی (ضیافت) فقط در مورد ماه رمضان بکار رفته است . پیامبر اسلام (ص) در خطبه شعبانیه فرمود :

" ماه رمضان؛ ماهی است که به میهمانی خدا دعوت شده اید ... – بحار الانوار، ج96 ص356 ".

ماه رمضان ، ماه برکت و رحمت :

درباره ماه رمضان، پیامبر اسلام (ص) فرمود : ...." ای مردم ! ماه خدا همراه با برکت بسوی شما آمده است . همانا درهای – رحمت – آسمان در شب اول ماه رمضان باز می شود و تا آخرین شب آن بسته نمی شود – بحار الانوار ، ج96 ص 356 ".

ماه رمضان ، ماه آمرزش گناهان :

پیامبر اسلام (ص) فرمودند :" ای مردم ! ماه خدا همراه با ... مغفرت بسوی شما آمده است – بحارالانوار،ج96/ص356 " " همانا بدبخت کسی است که از آمرزش در این ماه با عظمت محروم شود – بحارالانوار، ج96/ص356". و تآکید می فرماید: " کسی که در ماه رمضان آمرزیده نشود پس در چه ماهی آمرزیده خواهد شد ؟ - بحارالانوار، ج99/ص356 "

ماه رمضان ، ماه عبادت در همه حال :

" ..... ای مردم به ماهی دعوت شدید که نفسهای شما در آن تسبیح خدا، خوابهایتان عبادت و اعمال شما در آن ماه ، مقبول درگاه حق است – پیامبر اسلام (ص) / بحارالانوار،ج96ص356" .

ماه رمضان ، ماه بسته شدن درهای جهنم :

در اهمیت این ماه ، پیامبر اسلام (ص) فرمود: ".... ای مردم ! در این ماه درهای بهشت ، باز و درهای جهنم ، بسته است ، پس از خدا بخواهید که درب بهشت را به رویتان نبندد و درب جهنم را به رویتان نگشاید – بحارالانوار،ج96ص356" .

ماه رمضان ، ماه زنجیر شدن شیاطین :

در حدیث قدسی است که خداوند متعال به جبرئیل امر می کند که " در ماه رمضان به زمین برو و در آن شیاطین را زنجیر کن تا روزه های بندگانم را فاسد نکنند – بحارالانوار ج96ص 348" .

همچنین پیامبر اسلام (ص) فرمود : " هنگامی که هلال ماه رمضان آشکار می گردد شیاطین در بند و زنجیر می شوند – بحارالانوار، ج96ص348 " .

ماه رمضان ، مایه شرافت و برتری مسلمانان :

امام زین العابدین(ع) در دعای 45 صحیفه سجادیه می فرماید : " ما اهل این ماهی هستیم که بواسطه آن به ما شرافت دادی و ... ما را به واسطه آن ماه بر همه امتها برگزیدی و ما را به فضل آن ماه بر دیگر امتها برتری دادی "

خداحافظی از ماه رمضان :

ماه رمضان یگانه ماهی است که به دلیل بزرگداشت و حرمتش، از آن خداحافظی می شود . امام زین العابدین (ع) در قسمتی از دعای 46 صحیفه سجادیه در وداع با ماه رمضان چنین وداع می کند:

... بار الها ! ما را به دین برگزیده ات راه نمودی، و به آئین پسندیده ات رهنمون شده ای ، و سالک راهی فرمودی که آن را هموار کردی ، و ما را به راه تقرب به پیشگاهت ، و وصول به کرامتت بینایی دادی . خداوندا ! تو از خالص ترین آن وظایف ، و برگزیده ترین آن فرائض ، ماه رمضان را قرار دادی که آن را از میان سایر ماهها برگزیدی، و از میان همه زمان ها و عصرها اختیار کردی ، و بر تمام اوقات سال ترجیح دادی ، ما را محض این ماه بر سایر امم برتری دادی ، و در پرتو فضل آن ، ما را از میان همه ملتها برگزیدی ، پس به فرمانت ، روزه اش را گرفتیم ، و در شبش به کمک تو به عبادت برخاستیم ، و به وسیله روزه و نمازش طالب رحمتی که برای ما مهیا فرمودی شدیم ، و آن را وسیله رسیدن به ثواب تو قرار دادیم ، همانا این ماه در نزد ما ستوده زیست ، وبا ما همنشینی پسندیده بود ، و برترین منفعت جهانیان را برای ما به ارمغان آورد ، پس به هنگام پایان گرفتن وقت ، و سر آمدن مدت ، و کامل شدن روزهایش از ما جدا شد ، اینک آن را وداع میگوئیم وداع کسی که هجرانش بر ما غم انگیز است ، و روی گرداندنش ما را به اندوه و وحشت دچار کرده ، و بر عهده ما پیمان ناگسستنی ، و حرمت در خور توجه ، و حق لازم دارد ، به این خاطر میگوئیم :

" سلام بر تو ای بزرگترین ماه خدا ، و ای عید عاشقان .

سلام بر تو ای کریم ترین همنشین از میان اوقات ، و ای بهترین ماه در روزها وساعات .

سلام بر تو ای ماهی که در طیّ تو بر آورده شدن آرزوها نزدیک گشته است .

سلام بر تو ای همدمی که چون رو کنی ما را مونس شاد کننده ای ، و چون سپری شوی وحشت آور و دردناکی .

سلام بر تو ای همسایه ای که دلها نزد تو نرم شد ، و گناهان در تو نقصان گرفت .

سلام بر تو ای یاوری که ما را در مبارزه با شیطان یاری دادی ...

سلام بر تو که وداع با تو نه از باب خستگی ، و فراغت از روزه ات و نه به خاطر ملالت است .

سلام بر تو که قبل از آمدنت در آرزویت به سر می بردیم ، و پیش از رفتنت بر هجرانت محزونیم .

سلام بر تو که دیروز چه سخت بر تو دل بسته بودیم ، و فردا چه بسیار مشتاق تو می شویم !

سلام بر تو و بر فضیلت تو که از ، آن محروم گشتیم ، و بر برکات گذشته ات که از دست ما گرفته شد ... "

منابع : تفسیر المیزان، علامه طباطبائی، ج 2 ذیل آیه 185 سوره بقره / میزان الحکمه،

محمدی ری شهری، ج 5 قسمت صوم، ج 4 قسمت رمضان / صحیفه سجادیه

امام زین العابدین (ع) دعای 46،45/ مفاتیح الجنان

، شیخ عباس قمی، ذیل اعمال ماه رمضان .

اعمال ماه رمضان :

در قرآن کریم و گفتار و سیره معصومین (ع)، به اعمال عبادی خاصی در ماه رمضان اشاره شده است به طوری که مشابه توصیه های این گونه اعمال و رفتار در ماههای دیگر یا دیده نمی شود یا بسیار کمتر است . بطور کلی این اعمال را به 2 قسم ؛ عبادتهای فردی و عبادتهای اجتماعی می توان تقسیم کرد که برای هر کدام فقط عناوین آنها ارائه می شود .

عبادتهای فردی :

منظور از عبادتهای فردی عبادتهای واجب یا مستحبی است که در سازندگی شخصیت روحی و معنوی فردی مؤثر می باشد و در حوزه شخصی افراد به تناسب وقت و مکان در اختیار انجام می گیرد .عمده ترین این عبادتها عبارتند از :

- استهلال ( دیدن هلال ماه شب اول )

- از شبهه حلال و حرام پرهیز کردن

- نمازهای واجب را ادا کردن

- روزه داری کردن

- از گناهان توبه کردن

- استغفار کردن

- بسیار دعا کردن

- به یاد تشنگی و گرسنگی روز قیامت بودن

- سجده های خود را طولانی کردن

- زبان خود را مواظبت کردن

- گوش خود را از شنیدن غیر حلال باز داشتن

- نگاه های خود را از غیر حلال پوشاندن

- قرآن خواندن اگرچه به یک آیه

- بسیار صلوات فرستادن

- به جا آوردن مستحبات شبها و روزهای ماه رمضان

- نمازهای مستحب خواندن

- دستهای خود را به هنگام دعا بلند کردن

- شب قدر را احیا گرفتن

- دهه آخر ماه رمضان را اعتکاف گرفتن

- عید فطر را گرامی داشتن

عبادتهای اجتماعی :

- خلق خود را نیکو کردن

- با خویشان خود صله رحم کردن

- نیازمندان را صدقه دادن

- بزرگان خود را احترام کردن

- با زیر دستان به مهربانی بودن

- با کودکان مهربانی کردن

- بدی خود را از مردم باز داشتن

- با یتیمان مهربانی کردن

- افطاری دادن اگرچه به یک خرما

- زکات فطریه پرداخت کردن

- با همسایگان احسان کردن

- قهر و دشمنی را به دوستی تبدیل کردن

- زکات مال خود را پرداختن

وقایع ماه رمضان :

روز اول :

0 نزول کتاب آسمانی بر حضرت ابراهیم (ع).

روز پنجم :

0 از امام صادق (ع) نقل شده است که فرمود : پیش از قیام امام دوازدهم (عج) در پنجم ماه رمضان، خورشید گرفتگی رخ میدهد .

روز ششم :

0 نزول تورات بر حضرت موسی (ع) .

0 بیعت مردم با امام رضا (ع) در مرو به عنوان ولایتعهدی ، به اجبار مأمون، در ششم ماه رمضان سال 201 هجری قمری واقع شده است.

روز هفتم :

0 بنا بر قولی وفات حضرت ابوطالب (ع) ، پدر امیرالمؤمنین علی (ع) و عموی حضرت رسول اکرم (ص) در این تاریخ بوده است .

روز دهم :

0 وفات حضرت خدیجه خاتون (س) ، دختر خویلد ، که در حدود سن 65 سالگی در مکه معظمه رخ داد.

0 در این روز ، در سال 60 هجری قمری ، اولین نامه اهل کوفه ، مبنی بر اعلام بیعت با امام حسین (ع) و در خواست ورود ایشان به کوفه ، به آن حضرت رسید .

روز سیزدهم :

0 اولین روزۀ حضرت آدم به جهت توبه کردن از خطا .

0 نزول انجیل بر حضرت عیسی (ع) .

0 در این روز از سال 40 هجری قمری ، حضرت امیرالمؤمنین علی (ع) از جنگ نهروان به کوفه مراجعت نمود و خبر شهادت خود را به مردم داد و فهماند که قاتل او ابن ملجم است.

روز چهاردهم :

0 کشته شدن مختار ثقفی در سال 67 هجری قمری .

روز پانزدهم :

0 میلاد امام حسن مجتبی (ع) .

0 فرستادن مسلم بن عقیل به سوی کوفه .

0 کسوف خورشید : " از جمله علائم ظهور حضرت بقیة الله (عج) آن است که در نیمه ماه رمضان خورشید خواهد گرفت .

روز شانزدهم :

0 ازدواج حضرت محمد (ص) با زینب ، ذختر خزیمه بن حارث .

روز هفدهم :

0 خروج رسول خدا (ص) به سوی جنگ بدر .

روز هجدهم :

0 نزول زبور بر حضرت داوود (ع) .